Van Gaal’s tactische blauwdruk in Koeman’s succes

Hoe de principes van continu verbeteren Nederland opnieuw succes oplevert

Na het bereiken van de halve finale van het WK2014 in Brazilië staat Nederland in 2024 opnieuw in de halve finale van een eindtoernooi. Destijds met Louis van Gaal aan het roer, nu met Ronald Koeman. De gedetailleerde en methodische aanpak van Koeman lijkt sterk op de tactische aanpak van Louis van Gaal. In een video uit 2014 waarin Van Gaal zijn strategische aanpak als bondscoach tijdens het WK in 2014 bespreekt, benadrukt hij het belang van continue evaluatie en aanpassing, principes die duidelijk resoneren met Koeman’s huidige aanpak bij EURO 2024.

Van Gaal’s toepassing van lean-tools en -technieken in 2014 was met name zichtbaar in zijn tactische flexibiliteit en spelersmanagement. Hij combineerde ervaren spelers met jong talent en paste zijn tactieken aan waar nodig, wat Nederland naar een derde plaats bracht van het Wereld Kampioenschap. Koeman’s huidige aanpak, gebaseerd op strategische planning, uitvoering, monitoring en aanpassing, heeft het team geholpen om de halve finales van Europees Kampioenschap in 2024 te bereiken. Beide coaches laten zien dat deze methode, ook wel PDCA (plan, do, check, act) genoemd in de wereld van continu verbeteren en vernieuwen, effectief is voor het behalen van sportieve successen op hoog niveau.

Louis van Gaal aan het woord

De methode Van Gaal illustreert hoe een bedrijfsproces stap voor stap verbeterd kan worden door voortdurend een vast stappenplan te doorlopen: Plan, Do, Check, Act (PDCA). Precies zoals de beroemde Amerikaanse statisticus Edward Deming al voorschreef in de jaren vijftig aan Toyota. In een video tijdens de Week van de Ondernemer in 2014, vertelt Van Gaal uitgebreid over de stappen die hij heeft doorlopen tijdens het WK. De video biedt een waardevol inzicht in hoe de PDCA-methode effectief kan worden toegepast in een sportcontext.

PDCA: Koeman vs Van Gaal

Plan-fase: Na afloop van het mislukte EK van 2012 kreeg Van Gaal zijn doelstellingen van de KNVB. De halve finale halen van het WK in Brazilië en spelen volgens de Hollandse School waren zijn belangrijkste opdrachten. In de aanloop naar het toernooi analyseerde Van Gaal zijn tegenstanders tot in de kleinste details. Dat Nederland Spanje zou kunnen verslaan met een 5-3-2-systeem en met lange ballen had Van Gaal van tevoren vastgelegd in een helder aanvalsplan.

Koeman’s Plan-fase: Koeman begon met een gedetailleerde planning, waarbij hij een balans vond tussen ervaren spelers zoals Virgil van Dijk en opkomende talenten zoals Cody Gakpo en Xavi Simons. Voor elke wedstrijd ontwikkelde hij uitgebreide analyses en strategieën om ervoor te zorgen dat het team optimaal voorbereid was. Zijn plannen benadrukten het belang van solide verdediging en effectieve aanvallen, wat te zien was in de uitgebreide tactische voorbereiding voor de wedstrijden.

Do-fase: In een Do-fase komt de planning tot uitvoering: Van Gaal selecteerde de spelers die pasten bij zijn systeem. Arjen Robben en Robin van Persie voerden de opdrachten van de bondscoach perfect uit. Ze deden zelfs meer dan dat, getuige de zweefkopbal van Van Persie, de wervelende dribbels van Robben en de spectaculaire reddingen van Tim Krul.

Koeman’s Do-fase: Tijdens de uitvoering liet Koeman zijn strategieën op het veld tot leven komen. In de wedstrijd tegen Roemenië bijvoorbeeld, voerde Nederland een intensieve pressing uit en creëerde het team maar liefst 23 doelkansen. De beslissing om Donyell Malen in te brengen als invaller, die vervolgens twee keer scoorde, toont Koeman’s vermogen om zijn plannen flexibel aan te passen tijdens de wedstrijd.

Check-fase: In de Check-fase hield Van Gaal bij of hij met het Nederlands elftal op koers lag in de richting van de gestelde doelen. De achterstand tegen Australië en de almaar ongewijzigde 0-0 tegen Costa Rica waren heldere signalen die de bondscoach op de bank niet zijn ontgaan.

Koeman’s Check-fase: Na elke wedstrijd evalueerde Koeman de prestaties van het team grondig, waarbij hij gebieden identificeerde die verbeterd konden worden. Deze continue evaluatie was cruciaal voor het handhaven van hoge prestatieniveaus. Na de overwinning op Roemenië benadrukte Koeman het belang van het behouden van een consistent hoog prestatieniveau, wat wijst op een rigoureuze evaluatie en aanpassing.

Act-fase: Van Gaal’s vermogen om te reageren op de bevindingen uit de Check-fase was essentieel. Hij paste de tactieken en de samenstelling van het team aan om beter voorbereid te zijn op de volgende uitdagingen. Zijn beroemde keeperswissel voor strafschoppen tegen Costa Rica is een voorbeeld van hoe hij acties ondernam op basis van zijn evaluaties.

Koeman’s Act-fase: Koeman’s vermogen om tactieken aan te passen en te verfijnen was duidelijk naarmate het team vorderde in het toernooi. Zijn beslissingen werden beïnvloed door continue prestatiedata, wat leidde tot strategische veranderingen zoals opstellingen en specifieke tactische aanpassingen tijdens de wedstrijden. Dit voortdurende proces van verfijning weerspiegelt de aanpak van Van Gaal in 2014, die ook bekend stond om zijn tactische flexibiliteit en ingrijpende beslissingen.

Conclusie

Met Nederland nu op de drempel van een mogelijke finaleplaats, biedt Koeman’s aanpak hoop en vertrouwen aan de fans. De methodische en strategische benadering van zowel Koeman als Van Gaal benadrukt het belang van planning, uitvoering, evaluatie en aanpassing in het bereiken van succes op het hoogste niveau van internationale voetbalcompetitie. Als Koeman’s team deze lijn kan doorzetten, zou Nederland wel eens de volgende Europees kampioen kunnen worden.